Mark 12

Negɨr Greip Sopapu Wɨko Rɨga gatab Tendam Yɨt

(Mat 21:33-46; Luk 20:9-19)

1Seg Yesu tendam yɨt ke ten amninonj da, “Yɨpa rɨgat greip nangg ɨtot eyeninonj tina gowɨnd, ɨ sopapund kotal eror yiyenonj, ɨ greip kɨp ungka gasa oramitam gou kip yoskonj, ɨ dɨde sopapu yɨr ɨpkam yɨpa pumbpumb met yorangonj. Seg re ket ton nɨnda wala rɨga kɨma yɨtnono aento dɨde tɨrɨr yomno da, ‘Ra kɨp wɨn okas dem, yonggyam opima sopapu mɨra greip kɨp takasiny dem.’ Yɨt seg ke, ton ket sopapu towa akainonj dɨde menon yokatonj bꞌenga kantri wa. 2Re greip kɨp wɨn yokatonj, ɨtemb yonggyam ton yɨpa tina wɨko rɨga yɨtmɨkitonj opimemb wala rɨga wa pɨlwa sopapu ke nɨnda mɨra greip kɨp okatam. 3Ɨ wala rɨgap ɨtemb tina wɨko rɨga yokato, yipowo, dɨde yɨtmɨkito mɨra omni kesa. 4Sɨ yonggyam kwa nɨmogɨm tina bꞌenga wɨko rɨga yɨtmɨkitonj. Ajɨ ton wala rɨgap tin mop yowarato, dɨde ɨngar kɨma nenegɨr kana yomneno. 5Ɨ ton kwa yɨpa bꞌenga yɨtmɨkitonj. Ajɨ kea ton wala rɨgap kwa tin yongando uj tama na. Ɨ kwa bꞌusaya jogjog etmɨkisinonj, ajɨ ton wala rɨgap kwa nɨnda epouto, dɨde nɨnda angandto uj tama na. 6Seg ɨna yɨpaina ti bꞌɨgat komb awonj ɨtmɨkitam yena re ton singi yiyenenonj. Sɨ yonggyam ton kikitumam ɨtemb tina bꞌɨga yɨtmɨkitonj towa pɨlwa odede nony kɨma da, ‘Ton opima koina bꞌɨgand ɨsnai dem.’ 7Ajɨ re onggɨt wala rɨgap towa yonggyamɨmna bꞌɨga yɨr yongo, ton towalenggyam apurento da, ‘Ɨtemb bꞌɨga re tina sopapu owabɨnta rɨga e. Sɨ bꞌogɨl e, men tin yangandu. Ɨ men ɨdenatemb ket owabɨnta rɨga taindam onggɨt sopapum.’ 8Seg ton ket tin yokato dɨde uj tama na yongando, ngɨrpu yɨskanto greip sopapu bau wa. 9Sɨ nangga e ket onggɨt greip sopapu yonggyamɨt omnɨk dem? Sɨ ton ɨta ik dem onggɨt wala rɨga wa pɨlwa dɨde ket ten uj tama na tanganjiny dem. Ɨ ton ket ɨtemb greip sopapu takainy dem bꞌenga rɨga wa pɨlwa. 10Ma wɨn maka odede yɨtkak agenkɨtondam yɨna peband, ɨte re da,

‘Yɨpa Motɨr met oranga rɨgap bꞌɨsayo met orangam,
ajɨ God ket yɨmta ke met wugɨnd yoramitonj onggɨt met emorkam.
Sɨ Ton ket ɨmɨnjog ɨsnawa kɨma Motɨr na awonj onggɨt met oranga wɨngɨrɨnd.
11Ɨ ɨtemb re Yonggyam Godɨm pɨlkaemb jɨ aukonj,
sɨ kwa ɨtemb re otomantijog na aukonj mera yɨrɨndꞌ?”
12Sɨ onggɨt Ju rɨga waina wɨp iyoi rɨgap yepiya re wekenonj onggɨt pɨpmetɨnd, ton nya oraka eyento Yesund yɨmɨnd okatam. Mop nokɨp ton kea wumɨr yokato da, “Ton sɨna tendam yɨt ke nomneniny.” Ajɨ ton rɨga bobo map moga auto, ɨ Yesund yɨraro ɨ dɨde ket yiwato.

Kaisam pɨlwa Teks Oramkam gatab Otonkena Yɨt

(Mat 22:15-22; Luk 20:20-26)

13Sɨ ket Ju rɨga waina mopyam rɨgap Parisai rɨga dɨde Erodɨmna yɨmta undoka rɨga wɨngɨrɨnd nɨnda rɨga emdɨto dɨde etmɨkurto Yesum pɨlwa. Nokɨm da ɨdenat ton bꞌanygɨnena nya ke Tina negɨr yɨt okasi dɨde onggɨt Tina yɨt ke Tin negɨr omnyi. 14Ɨ ton ket tuwonj Yesum pɨlwa dɨde ket Yesund yomno da, “Ouyaena rɨga! Sɨn wumɨr im da Man ɨmɨnjog rɨga et. Ɨ Man makwa ɨta yena moga yuwadenenyɨt. Mop nokɨp Man makwa gɨm kaim rɨga wa pɨlɨnd bu bꞌiyena mɨle amnɨkeneninyɨt ajɨ komkesa rɨga yɨpa rɨrɨrkɨp im dɨmdɨm amnɨkeneninyɨt. Ajɨ Man Godɨmna nya kaim ɨmɨnjog yɨtkak rɨrɨrɨnd rɨga auyaeninyɨt. Sɨ rɨngma, Roma kantri mopyam king Kaisam teks ogonam, ton bꞌogɨl e o ma bꞌogɨl e? Bꞌogɨl e sɨn ogonenindam o ma sɨn opima ogonenindam?” 15Ajɨ Yesu kea towaina mɨle nony ke akatawonj da ton gɨm ke bꞌogɨl yɨt im apurenanj ajɨ towaina garɨnd re yɨpa nenegɨr nya ke otonkena mɨle e yɨbɨm. Sɨ Ton ket ten amninonj da, “Nangga pae wɨn nenegɨr nya ke Ken otonkena niyenya? Yɨpa Roma kantri wulkɨp denari iya dɨde Ken nouyawa!” 16Ɨ re ton iyo yɨpa denari, Yesu ten arkisinonj da, “Yaina wɨp e dɨde nyɨ e ɨrɨki i jɨ onggɨt wulkɨpɨnd?” Ɨ ton ket mɨra yomno da, “Roma kantri mopyam king Kaisamna i.” 17Sɨ Yesu ten amninonj da, “Wɨn Kaisam ogonindam nangga im re Kaisa ma ogenaya gasa, ajɨ Godɨm ogonindam nangga im re God ma ogenaya gasa.” Re yɨt seg ke ton ma sobijog na kɨd kesa aukɨto onggɨtyam yɨt gatab.

Uj ke Utnyita gatab Otonkena Yɨt

(Mat 22:23-33; Luk 20:27-40)

18Ɨ Sadukai rɨga tuwonj Yesum pɨlwa yepiya re apurenento da, “Rɨga ma opima uj ke tutnɨkanj dem.” Ɨ ton ket Yesund yerkito da, 19“Ouyaena rɨga! Mose God ma yɨna peband erɨkinonj meranɨm omnɨkam da, ‘Ra yɨpa rɨga uj tainy dɨde ti konggand tɨrar bꞌɨga oraki kesa, ti nany o ti yɨngganɨt tokas ɨtomb mik ɨ ti nanyɨm o ti yɨngganɨm nyɨ kɨma im bꞌɨga tarakiny.’ 20Ɨ ket seben (7) nanyɨngganwar wekenonj. Ɨ nanyam rɨgat yɨpa kongga wokatonj ɨ bꞌɨga oraki kesa uj awonj. 21Sɨ ti wus ke yɨngganɨt ti nany ma mik wokatonj ɨ dɨde kwa toda bꞌɨga oraki kesa uj awonj. Ɨ dɨde kwa ti wus ke yɨngganɨt toda kwa odede na awonj. 22Sɨ komkesa seben (7) nanyɨngganwar ɨtomb yɨpaina konggand okatena tiyo dɨde uj aukɨto bꞌɨga oraki kesa. Seg ket kikitumjog ɨtomb kongga todaka uj awonj. 23Ɨ ra uj rɨga utnyita wɨn ik dem, ɨtomb kongga opimemb seben (7) nanyɨngganwar wɨngɨrɨnd yama ɨmɨnjog kongga tainy dem? Nokɨp komkesa seben (7) nanyɨngganwarpiya kemb onggɨt konggand towa konggam bꞌɨsatena tiyo.” 24Sɨ Yesu ket mɨra amninonj da, “Wɨn ma wumɨr im God ma yɨna peba dɨde God ma danda. Ma ma wɨn onggɨt paemb uj ke utnyita gatab negɨr nya ke wumɨr yokatenya? 25Mop nokɨp ra rɨga uj ke tutnɨkanj dem, rɨgap ma opima kongga okata mɨle dɨde leo okata mɨle tamnɨkanj dem, ajɨ ɨja im tekeny dem rɨngmim re aneru wekeny pumb tungg wa. 26Maka wɨn agenkɨtondam uj dɨde utnyita gatab yɨt rɨna re Mose erɨkinonj God ma yɨna peband? God ɨja naemb jɨ Mosem pɨlwa yindonj Sinai dorɨnd onggɨt so omni bꞌuwaepɨnd da, ‘Kon re Abraamɨmna God en, ɨ Isakɨmna God en, ɨ dɨde Yakobɨmna God en.’ 27Sɨ God re ma uj rɨgaina God e ajɨ yilo rɨgaina God e. Sɨ wɨn kea onggɨtyam yɨt wumɨr kesand nenegɨr nya ke yokatenya.”

Yesu ma Ukoijog Bꞌingawa Yɨt

(Mat 22:34-40; Luk 10:25-28)

28Ɨ onggɨt wɨnɨnd yɨpa Ju rɨga waina gog ouyaena rɨga ikonj ɨ ket utkundenonj rɨja na Sadukai rɨga Yesu kɨma yɨt bꞌugwatena wuwenonj. Ɨ ton ket wumɨr yokatonj gar ke da, “Yesu bꞌogɨljog im mɨra amneniny.” Seg ton ket Yesund yerkitonj da, “Komkesa God ma bꞌingawa yɨt wɨngɨrɨnd rɨnggɨtyam e ukoijog bꞌingawa yɨt yɨbɨm?” 29Yesu mɨra yomnonj da, “Ukoijog bꞌingawa yɨt ɨntemb jɨ yɨbɨm. Israel rɨga man utkunde! Mera Yonggyam Godta Tinta yɨpaina Yonggyam yɨbɨm. 30Ɨ man moina Yonggyam Godɨnd singi yiyene moina kupkakupka kɨd ke, ɨ moina kupkakupka wɨngawɨnga ke, ɨ moina kupkakupka nony ke, ɨ dɨde moina kupkakupka danda ke! 31Ɨ nɨmogɨm bꞌingawa yɨt ɨntemb jɨ singi yiyene mor rɨgand mada re dɨde! Awɨr e kwa yɨpa ukoijog bꞌingawa yɨt yɨbɨm onggɨtyam nɨmog bꞌingawa yɨt pumb ke.” 32Seg ton Ju rɨga waina gog ouyaena rɨgat ket Yesund mɨra yomnonj da, “Bꞌogɨljog e, ouyaena rɨga! Man ɨmɨnjog na mindenyɨt da, ‘Godta Tinta yɨpaina yɨbɨm, ɨ makwa ɨta bꞌenga, ajɨ ɨtaemb Ton Tinta yɨpaina.’ 33Ɨ kwa Moina yɨt bꞌogɨljog i Godɨnd singi iyenam komkesa kɨd ke, komkesa nony ke, dɨde komkesa danda ke. Ɨ kwa mor rɨgand singi iyenam mada re dɨde. Osiemb nɨmog bꞌingawa yɨt re ukoijog bꞌingawa yɨt i ebnya. Ajɨ komkesa Godɨm pɨlwa oramiti Godɨm singi sɨ gasa re ma ukoijog im, opi re Godɨm singi sɨ gasa rɨnsim re men bꞌangga embrɨkenenindam dɨde singi gasa yogonenindam Godɨm pɨlwa yɨnametɨnd.” 34Ɨ re Yesu tin yɨr yongonj bꞌobogɨl nony kɨma mɨra omnenand, Ton tin yomnonj da, “Man ma paja e aet God ma pumb tungg ke.” Seg ket makwa yɨpa rɨgat Yesund yerkitonj, nokɨp komkesa rɨga re moga na aukɨto.

Dawid ma Bꞌɨga gatab Bꞌarkita Yɨt

(Mat 22:41-46; Luk 20:41-44)

35Ɨ re Yesu ouyaena eyeninonj yɨnametɨnd da, “Nangga rɨl paim meraina gog ouyaena rɨgap opurena eyenanj da, ‘Keriso re Yonggyam Dawidɨmna Bꞌɨga e’? 36Ajɨ re Yɨnayɨna Wɨngawɨnga Dawidɨm nony menamena yokawonj, sɨ Dawid Kerisom gatab yindonj tina tugɨmjog ke da,

‘Yonggyam God, kor Yonggyamɨm pɨlwa yindeny da,
“Omite Koina yɨmjog yɨm tab ke juwai kɨma pɨpmetɨnd,
ngɨrpu ra ket Kon Moina komkesa geja rɨga gou wa tamninyɨn dem
dɨde taramisinyɨn dem Moina pɨs wɨrand moina danda ondratenam towa kumbɨnd!” ’
37Dawid tina tugɨm ke Kerisond yogenayonj da, ‘Kor Yonggyam’. Sɨ rɨdede nya kae Keriso Dawidɨmna Bꞌɨga tainy? Sɨ Ton re Dawidɨmna Bꞌɨga e ajɨ kwa ti Yonggyam e.” Ukoi bobo rɨgap Yesu ma bꞌogɨl nony menamena kɨma yɨt utkundeno re ukoi sam kɨma na.

Ju Rɨga Waina Gog Ouyaena Rɨga gatab Nonony Yɨtkak

(Mat 23:1-36; Luk 20:45-47)

38Ɨ Yesu odede ouyaena yɨt ke amninonj da, “Wɨn yɨr kɨma tekenyɨt meraina gog ouyaena rɨga gatab. Ton singi im aenanj bꞌogɨl pɨnpɨn kobɨrgɨm kɨma menamenam, ɨ ton kwa singi aenanj rɨga wa pɨlke simesime okatam maketpu nata. 39Ɨ ton kwa ukoijog wɨp ke pɨpmet akatenenanj meraina yɨr opmitenapu met nata, ɨ dɨde kwa ton ukoijog ɨsnawa kɨma rɨgaina omitenapu kasand omitenenanj ukoi diyamdiyampu pɨpmet nata. 40Ɨ ton mik kongga waina gasa endwatenenanj, dɨde kwa rɨga ouyawam dɨde yɨr ongongɨm pɨnpɨn kana yɨr opmitenenanj. Sɨ odede rɨgap opima ukoijog negɨr mɨra takatenanj dem bꞌɨsagɨka wɨnɨnd, ajɨ nɨnda rɨga re ma odede ukoi negɨr mɨra im takatenanj dem ton re dɨde.”

Yɨpa Mik Kongga ma Godɨm Singi Wulkɨp

(Luk 21:1-4)

41Ɨ yɨpa wɨnɨnd Yesu wulkɨp oramkapu boks wɨp ke omitonj yɨnamet gasa ongapapu met wusɨnd, dɨde ket yɨr ɨpka eyeninonj rɨdede na rɨgap wulkɨp aramkɨto wulkɨp boks bora wa. Sɨ jogjog gasa kɨma rɨgap aramkɨto re ukoi wulkɨp na. 42Ajɨ yɨpa gasa kesa mik kongga tikonj dɨde ket nɨmog kɨp sobijogjog uj peni
12:42Nɨmog kɨp peni re odede e ɨt re yɨpa ten (10) Toya.
nena na aramitonj.
43Ɨ re Yesu Tina bꞌauyaena rɨga ara emokinonj ɨ ten amninonj da, “Kon ɨmɨnjog wen tamninyɨn. Ma yɨpa kɨma rɨgapiya wulkɨp aramkanj onggɨt boks borand, ajɨ onggɨt gasa kesa mik konggato ukoijog wulkɨp aramis onggɨt komkesa rɨga wa wɨngɨrɨnd. 44Mop nokɨp komkesa rɨgap onggɨtyam towaina ukoi wulkɨp wɨngɨrɨnd sobijog kana na aramkanj. Ajɨ ɨtomb mik kongga re ti lesmɨta wulkɨp na aramis tina wulkɨp kesa wɨngɨrɨnd. Sɨ ɨtemb tina oramiti wulkɨp re tina kupka yɨrkokar naemb jɨ.”

Copyright information for GDR